ปฐมเทศนา
สถานที่แสดงปฐมเทศนา ในสมัยพุทธกาล สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกาศพระพุทธศาสนาเป็นครั้งแรก ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี แคว้นกาสี ปัจจุบันเรียกบริเวณนั้นว่าสารนาถ ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของเมืองพาราณสี ในรัฐอุตตรประเทศ ประเทศอินเดีย ธรรมสถานสวนธรรมฯ สร้างสถานที่จำลองไว้ เพื่อให้ผู้ที่มาเรียนรู้ปฏิบัติธรรมได้เห็น ได้รู้ และได้นำสิ่งเหล่านี้ไปพิจารณาใน ๕ ประการ คือ
องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงปฐมเทศนา “ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร” เป็นเทศน์กัณฑ์แรกหลังจากที่ได้ทรงตรัสรู้
ผู้ได้รับฟังธรรมเป็นคณะแรก คือปัญจวัคคีย์
การมีผู้ที่สามารถรู้ธรรมตามพระพุทธองค์ได้จริง คือการที่ท่านโกณฑัญญะ ได้เกิดดวงตาเห็นธรรม ว่า “สิ่งใดสิ่งหนึ่ง มีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งปวง มีความดับไปเป็นธรรมดา” เมื่อท่านได้รู้ธรรมเห็นธรรมแล้ว จึงได้ทูลขอบวชในสำนักของพระผู้มีพระภาคเจ้า เป็นการบวชแบบเอหิภิกขุอุปสัมปทา ทำให้เกิดพระรัตนตรัยครบ ๓ ประการเป็นครั้งแรกในโลกนี้
อริยสัจ ๔ ซึ่งก็คือกงล้อธรรมแห่งพระพุทธศาสนาในยุคของสมเด็จพระโคดมสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ได้เริ่มต้นหมุน ณ ที่นั้น
เมื่อเราได้น้อมระลึกถึงเหตุการณ์นี้ ทำให้เราเกิดศรัทธาตั้งมั่นในพระคุณแห่งพระพุทธองค์ แห่งพระธรรมอันพระองค์แสดงไว้ดีแล้ว แห่งพระสงฆ์ผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ว่าทั้งสามประการนี้สามารถเป็นสรณะ เป็นที่พึ่งอันประเสริฐของเรา
