ตรัสรู้
สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้ในคืนวันเพ็ญเดือนวิสาขะ โดยประทับบนบัลลังก์หญ้าใต้ต้นอัสสัตถะในสมัยพุทธกาลบริเวณดังกล่าวนั้นคือตำบลอุรุเวลาเสนานิคม เมืองคยา แคว้นมคธ ปัจจุบันสถานที่นี้อยู่ที่ตำบลพุทธคยา จังหวัดคยา รัฐพิหาร ประเทศอินเดีย
ธรรมสถานสวนธรรมฯ ได้จำลองสถานที่ตรัสรู้ โดยการนำต้นกล้าที่เพาะจากเมล็ดของต้นพระศรีมหาโพธิ์รุ่นที่ ๓ ในประเทศอินเดีย มาปลูกไว้ที่บริเวณด้านหลังพระมหาเจดีย์พระศรีมหาโพธิ เพื่อให้ผู้ที่มาเรียนรู้ปฏิบัติธรรมได้เห็น ได้รู้ ได้นำไปพิจารณาใน ๓ ประการ คือ
น้อมระลึกถึงองค์สมเด็จพระโคดมสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ทรงตรัสรู้ชอบด้วยพระองค์เอง
น้อมระลึกเป็นอตีตารมณ์ ถึงสถานที่ตรัสรู้ของพระโพธิสัตว์ ผู้ซึ่งบรรลุสัมมาสัมโพธิญาณเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จากการที่พระองค์ได้เห็นตามความเป็นจริงของสังสารวัฏแห่งการเวียนว่ายตายเกิด ด้วยการใช้วิชชา ๓ แล้วจึงได้ตรัสรู้ในอริยสัจ ๔ ประการ
ตระหนักว่ามนุษย์สามารถบรรลุสัมโพธิตามวิถีแห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในการพ้นทุกข์ได้จริง เมื่อเราศรัทธาในการตรัสรู้ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงมีความตั้งมั่น มีความปรารถนา ที่จะไปให้ถึงความพ้นทุกข์เช่นเดียวกัน ด้วยการมาเรียนรู้และปฏิบัติธรรมตามที่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นได้ทรงสั่งสอนไว้
